Kiedy dziecko choruje na świnkę - WYWIAD Z EKSPERTEM

Inaczej nazywana zapaleniem przyusznic, świnka jest dziecięcą chorobą zakaźną, która obecnie  występuje rzadko. Chorują na nią zazwyczaj dzieci w wieku od 5 do 15 lat, ale także może się nią zarazić dorosły. Przypadki zachorowań na świnkę częściej pojawiają się wiosną i jesienią niż latem czy zimą.

Familie.pl: Jak można zarazić się świnką i kiedy?

Pediatra Pani Marzena Gajewska: Źródłem zakażenia jest wirus wywołujący świnkę - Paramyxovirus  znajdujący się  w ślinie chorego człowieka. Choroba szerzy się bezpośrednio drogą kropelkową lub  rzadziej pośrednio - poprzez kontakt z przedmiotami skażonymi śliną chorej osoby, jak używanie wspólnych naczyń, sztućców czy zabawek. Świnką można zarazić się praktycznie w każdym wieku, jednak szczyt zachorowań przypada na 4-15 rok życia. Niemowlęta do 7-10 miesiąca życia są zwykle odporne na tę chorobę, ponieważ mają przeciwciała ochronne przekazane przez matkę. Osobami, które są szczególnie narażone na zachorowanie są osoby nieszczepione.
Okres zakaźności występuje od 7 dni przed pojawieniem się obrzęku ślinianek, czyli jeszcze w okresie  bezobjawowym i utrzymuje się do 9 dni po wystąpieniu tego objawu.

Familie.pl: Jakie są objawy świnki?

Pediatra Marzena Gajewska: Główne objawy świnki to przede wszystkim gorączka i złe samopoczucie oraz ogólne osłabienie. Do tego dochodzi obrzęk i bolesność ślinianek przyusznych. Pojawia się po jednej lub po obu stronach. Bolesne i obrzęknięte są także ślinianki podżuchwowe i mogą być ślinianki podjęzykowe. Chory odczuwa objawy nieżytu dróg oddechowych, traci łaknienie i ma trudności w żuciu i przełykaniu pokarmu. Ponadto odczuwa suchość w jamie ustnej. U chłopców po okresie dojrzewania może wystąpić obrzęk i bolesność jąder.

Familie.pl: Jak wygląda przebieg choroby?

Pediatra Pani Marzena Gajewska: Okres wylęgania świnki wynosi od 14 do 24 dni, średnio około 18 dni. Typowy przebieg choroby jest dość krótki (7-9 dni) i charakteryzuje się nagłym początkiem z krótkim okresem ogólnego osłabienia i rozbicia. Występują nudności, a czasem wymioty oraz gorączka. Następnie rozpoczyna się obrzęk ślinianek przyusznych jedno- lub obustronny wraz z narastaniem gorączki nawet do 40 stopni C, utratą łaknienia, trudnościami w przełykaniu oraz uczuciem suchości i kwaśności  w ustach. W części przypadków obserwuje się zajęcie wirusem innych narządów gruczołowych w organizmie. Są to inne ślinianki jamy ustnej,  gruczoły łzowe, trzustka, jądra lub piersi. Jednak w 15-30% przypadków zakażenie przebiega w sposób bezobjawowy. Czasami wirus świnki może powodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.  

Familie.pl: Jakie mogą być powikłania przy śwince?

Pediatra Pani Marzena Gajewska: Powikłania świnki związane są zwykle z nietypową lokalizacją choroby i są zależne od stopnia zaatakowania poszczególnych narządów. Zapalenie jąder u chłopców może w przyszłości prowadzić do niepłodności z powodu uszkodzenia ich funkcji plemnikotwórczej. Zapalenie trzustki może przejść w postać przewlekłą aż do pojawienia się cukrzycy włącznie. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych może skutkować  drgawkami, sennością aż do utraty przytomności i śpiączki, a w następstwie może doprowadzić do trwałych uszkodzeń układu nerwowego  i wywołać porażenia nerwów czaszkowych, głuchotę lub niedowłady.

Familie.pl:  Jak leczyć świnkę?

Pediatra Pani Marzena Gajewska: Typowy przebieg świnki jest leczony objawowo, ponieważ nie ma leków specyficznych zwalczających tego wirusa. Chore dziecko wymaga izolacji. Należy łagodzić objawy świnki poprzez wypoczynek, unikanie wysiłku czy zwalczanie gorączki. Pacjent powinien dużo pić oraz jeść pokarmy, które nie podrażniają błony śluzowej jamy. Najlepiej jak pokarmy są płynne lub papkowate, czyli łatwe do przełykania i w temperaturze pokojowej. Na szyję można założyć miękki szalik, zrobić ciepłe okłady czy posmarować obolałe miejsca maścią rozgrzewającą. Gdy chcemy dziecko uchronić przed chorobą, najlepszą profilaktyką będą bezpłatne szczepienia ochronne wykonywane u dzieci w 13-14 miesiącu życia i w 10 roku życia.

Marzena Gajewska - specjalista pediatra, zajmująca się zarówno chorobami wieku dziecięcego, jak i prawidłowym rozwojem dzieci zdrowych, w tym żywieniem i szczepieniami ochronnymi. Szczególne zainteresowania to alergologia i endokrynologia dziecięca.
Doświadczenie zdobyła w Klinikach Centrum Zdrowia Dziecka, gdzie w 2009 roku uzyskała tytuł specjalisty. Od ponad 5 lat prowadzi prywatną praktykę lekarską. Z Centrum Medycznym Scanmed związana jest od początku działalności Grupy w Warszawie.